De economie draait alweer een tijdje erg goed, maar dat zien we nog niet zo duidelijk terug op ons loonstrookje.                    

Maar daar komt verandering in. Je boft als dit jaar je cao afloopt, want de kans is groot dat je er minstens 2 procent bij krijgt.

Loonsverhogingen die dit jaar in cao’s worden afgesproken zullen zeker boven de 2 procent uitkomen, voorspelt Ton Wilthagen, hoogleraar arbeidsmarkt aan de Universiteit van Tilburg.

Een woordvoerder van de Algemene Werkgeversvereniging Nederland (AWVN), die betrokken is bij het merendeel van alle 850 Nederlandse cao’s in Nederland, is het met hem eens. “Je mag wel concluderen dat in nieuwe cao’s die de komende tijd worden afgesloten een loongroei van meer dan 2 procent zal worden afgesproken, de trend is nog duidelijk opwaarts.”

ICT, metaal en bouw

Er zijn wel grote verschillen tussen sectoren, aldus Wilthagen. Zo ziet het er volgens hem goed uit voor werknemers in sectoren waar de arbeidsproductiviteit hoog is en omzet en marges stijgen. Dat geldt volgens hem voor alle bedrijven die zich richten op export, maar ook voor bijvoorbeeld de ict, groot- en kleinmetaal en de bouw.

Veel minder goed ziet het er uit voor onder meer de detailhandel, denkt Wilthagen.

Economie draait goed

De lonen stijgen al wat langer. Het gaat nu lekker met de economie, met de sterkste groei in tien jaar tijd. Vanaf april vorig jaar lopen de loonsverhogingen die in cao’s worden afgesproken dan ook op.

In april 2017 ging het nog om 1,7 procent meer waarover werkgevers en werknemers het eens werden, en in december 2 procent.

Economische groei en loonontwikkeling, in procenten t.o.v. dezelfde periode vorig jaar.(zie tabel)

Loonsverhogingen steeds groter

In het nieuwe jaar blijven de loonsverhogingen die worden afgesproken verder oplopen. In januari ging het om 2,01 procent en als je februari meeneemt, dan zitten we al op 2,06 procent, blijkt uit de cao-kijker van de AWVN.

De FNV zegt bij cao-onderhandelingen dit jaar in te zetten op een loonsverhoging van 3,5 procent.

In 2018 verlopen er 367 cao’s voor in totaal 2,2 miljoen werknemers. In januari werden de cao’s voor 120.000 werknemers al opnieuw afgesloten; voor zo’n 2 miljoen werkenden moet er dus dit jaar nog een cao worden komen.

Zes maanden vertraging

Dat de lonen niet al eerder zijn gestegen, komt doordat cao’s voor één of twee jaar worden afgesloten. Ook wordt in nieuwe cao’s niet meteen een flinke loonsverhoging opgenomen. Als de economie net begint aan te trekken, zijn de vooruitzichten immers nog maar bescheiden.

Meestal zit er zo’n zes maanden tussen het moment dat de economie beter gaat en er hogere lonen worden afgesproken, legt Peter Hein van Mulligen van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) uit.

Overheid, zorg en onderwijs

Bij de overheid, de zorg en in het onderwijs werden er dit jaar nog bijna geen nieuwe cao’s afgesloten, dus daar moeten nog meerdere contracten worden afgesloten. “De afgelopen jaren was de overheid heel karig, dus nieuwe cao’s die daar worden afgesloten kunnen het gemiddelde opstuwen”, aldus een woordvoerder van de AWVN.

5,5 miljoen werknemers met cao

Door de opmars van flexibele arbeid vallen uiteraard al lang niet meer alle werkenden onder een cao. Volgens de AWVN vallen in Nederland tussen de 5 en 5,5 miljoen werknemers onder een cao. Verder zijn er 1 tot 1,5 miljoen zelfstandigen, en zo’n 2 miljoen werkenden die niet onder een cao vallen, maar een arbeidsvoorwaardenregeling hebben.

Een arbeidsvoorwaardenregeling is vergelijkbaar met een cao, maar deze wordt niet afgesloten met de vakbonden – meestal met de ondernemingsraad. Terwijl een cao voor elke werknemer geldt, moet bij een arbeidsvoorwaardenregeling elke werknemer zijn handtekening zetten.

Bron: RTL, CBS