Het aantal mensen dat werkt maar tegelijkertijd in armoede leeft, stijgt in Nederland. Van alle werkenden is 4,6 procent, ofwel zo’n 320.000 mensen, arm. Van hen werken er 175.000 in loondienst en 145.000 als zelfstandige. Dat meldt het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) in een rapport.
Om armoede te definiëren hanteert het SCP het zogenoemde ‘niet-veel-maar-toereikend-criterium’, gebaseerd op de minimale kosten van wonen, voeding, kleding en verzekeringen, plus nog een klein bedrag voor ontspanning en sociale activiteiten. In 2014 was de norm voor een alleenstaande 1063 euro per maand.
Sinds 1990 is het aandeel werkende armen gestaag toegenomen. Tussen 2001 en 2014 steeg het aandeel van 3,1 procent naar 4,6 procent. ,,In die periode is de teruglopende koopkracht van werknemers door de achterblijvende loonontwikkeling vermoedelijk de belangrijkste reden dat het aandeel werkende armen toenam. Ook de dalende winsten van zelfstandigen en toenemende werkloosheid in huishoudens speelden na de eeuwwisseling waarschijnlijk een rol. De groei van het aandeel zzp’ers verklaart een kleiner deel van de toename”, aldus de onderzoekers.
Vooral zelfstandigen zonder personeel, werkende alleenstaanden en werkenden met een migratie-achtergrond (met name van Turkse of Marokkaanse herkomst) lopen een verhoogd risico arm te zijn. Werknemers zijn vooral arm doordat zijzelf en/of hun huisgenoten te weinig uren werken om genoeg inkomsten te genereren. Zelfstandigen zijn vooral arm doordat ze per uur te weinig verdienen.
Volgens de onderzoekers schenken gemeenten in hun beleid relatief weinig aandacht aan werkende armen. Ze geven vaak aan dat ze deze groep moeilijk kunnen bereiken.
Europees gezien is in Denemarken het aandeel werkende armen met 3,5 procent het laagst, gevolgd door België (4,3 procent) en dan Nederland. In Duitsland is dat 9,4 procent en in het Verenigd Koninkrijk zelfs 12,4 procent.
Bron:ANP SCP
Veel bedrijven en sectoren kunnen amper aan personeel komen. Is meer salaris betalen een oplossing?
Niet eerder waren er zoveel vacatures in ons land. Sinds het begin van de metingen, in 1997, telde het Centraal Bureau voor de Statistiek niet zoveel vacante posities: 251.000.
Vooral de horeca en de handel kampen met een fors personeelstekort, maar ook de bouw, techniek, zorg, ICT, transport, financiële sector en het onderwijs schreeuwen om personeel.
Waar blijft die langverwachte loonstijging dan? In tijden van schaarste worden producten duurder. Als het product arbeid schaars is, moet de prijs – het loon – dan niet gewoon omhoog?
Wie naar de beschikbare cijfers kijkt komt tot een andere conclusie. De vakbonden hoopten begin dit jaar op een loonstijging van 3,5 procent. Op basis van de cao’s die tot juni zijn afgesloten blijken werknemers er ‘slechts’ 2,3 procent meer salaris bij te krijgen, becijfert werkgeversorganisatie AWVN.
Dat is een gemiddelde, in krappe sectoren als de bouw en de thuiszorg stijgen de lonen harder. “In een aantal sectoren kun je het zien”, zegt hoogleraar arbeidsmarkt Ton Wilthagen. “Maar over de gehele linie is het een geleidelijke ontwikkeling: meer loon, maar geen grote loonexplosie.”
De krapte op de arbeidsmarkt maakt salarisonderhandelingen wel makkelijker. Je kunt als nieuwe medewerker meer eisen stellen, zei directeur van Loonwijzer Paulien Osse. Of dat in de cijfers is terug te zien weten we nog niet. Dat soort statistieken verwacht Loonwijzer, dat de lonen bijhoudt, pas volgend jaar.
Toch blijven de lonen achter bij de economische groei, raamt ook het Centraal Planbureau. Zie hier boven & pdf. Waar komt dat door? Bedrijven zijn voorzichtiger dan voorheen als het gaat om loonstijgingen, signaleert Wilthagen.
De economie groeit weliswaar, maar de wereldpolitiek is turbulent. Bedrijven kunnen zich de laatste economische recessie nog goed herinneren. Het moet dus langer goed blijven gaan, voordat de lonen stijgen. “Bedrijven willen een slag om de arm houden, ze willen straks niet keihard op de rem hoeven trappen”, aldus Wilthagen.
Loonstijgingen hebben namelijk gevolgen voor werkgevers, legt woordvoerder Jolanda Maas van Bouwend Nederland uit. De bouwsector sloot afgelopen april een nieuwe cao af. Werknemers zien de komende twee jaar hun salaris stijgen met 5,35 procent. “Veel contracten in de bouw zijn langdurige afspraken en worden afgesloten als package deal met een vaste prijs. Materialen worden duurder, lonen stijgen ook. Die extra kosten kunnen bouwbedrijven niet doorberekenen”, vertelt Maas.
Dat neemt niet weg dat personeel ook moet profiteren van de economische opleving, aldus Maas. Maar dat kan ook door andere zaken dan loon: pensioenvoorziening, loopbaanperspectief, ontwikkelpaden, werktijden.
Dat laatste geldt ook voor verplegers in universitaire ziekenhuizen. Cao-onderhandelingen in die sector zitten momenteel muurvast. “Meer loon is een deel van de oplossing”, verklaart Karin Weerts van zorgvakbond NU ’91. “Als er een goed salaris wordt betaald, zijn mensen sneller geneigd in de zorg te blijven werken, of kiezen ze eerder voor een studie in die richting.”
Maar er is meer: opleidingsbudgetten, pensioenleeftijd en tot welke leeftijd moet je nachtdiensten blijven draaien?
Werkgevers die personeel willen lokken en behouden moeten dus niet slechts de portemonnee trekken, maar ook kijken naar gunstige arbeidsvoorwaarden. Koninklijke Horeca Nederland adviseert horeca-ondernemers hun personeel zoveel mogelijk ‘vast te houden’. Onder meer door een prettige werksfeer en zorgen voor een goede balans tussen werk en vrije tijd. Voorzitter Robèr Willemsen, die twee horecazaken heeft, geeft het goede voorbeeld met een vierdaagse werkweek.
“Voorheen draaide personeel veel meer uren, maar hun wensen zijn veranderd”, signaleert KHN-woordvoerder Suzanne van Straten. En als je dan vier dagen tussen 08.00 uur en 16.00 uur achter de receptie van een autobedrijf kunt zitten, in plaats van zes avonden in de bediening, is de keuze voor sommigen snel gemaakt. “De krapte in de horeca komt door een toename van het aantal horecazaken en de concurrentie met andere branches”, aldus Van Straten.
Bron • RTL Z
Zie ook:
Elk jaar brengt Deutsche Bank in mei een rapport uit, genaamd “ Mapping the world’s prices ”. Daarin worden de kosten van het levensonderhoud en andere cijfers weergegeven in een overzicht van de grootste en machtigste steden ter wereld.
Om de kosten van levensonderhoud over de hele wereld te bepalen, nam de bank alles mee in het rapport. Van de kosten van een pakje sigaretten tot de gemiddelde huurprijs van een appartement.
Een van de dingen die de analisten van Deutsche Bank toetsen, is wat werknemers gemiddeld maandelijks verdienen. Het netto-cijfer (dus na aftrek van belastingen) is een handige indicator van de rijkdom van een stad.
Over het algemeen bevinden de steden die hoog scoren met netto maandsalarissen zich op het noordelijk halfrond in ontwikkelde westerse economieën. Maar er zijn ook krachtpatsers op het zuidelijk halfrond zoals Australië en Nieuw-Zeeland.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat mensen in steden waar de kosten van levensonderhoud hoog zijn, doorgaans hogere salarissen hebben. Financiële centra als Londen, New York en Frankfurt spelen een prominente rol.
De lonen in Frankfurt zijn het afgelopen jaar elke maand met gemiddeld ruim 170 euro gestegen, aangezien banken ernaar streven om Londense werknemers na de Brexit naar de stad te verplaatsen.
In het onderzoek van Deutsche Bank is de top vier van steden met de hoogste maandsalarissen hetzelfde als in 2017, zij het in een iets andere volgorde. Amsterdam zit in de top 15.
Bekijk de steden waar mensen het meest verdienen hieronder. In deze 28 steden is het gemiddelde netto maandsalaris hoger dan 1.725 euro (2.000 dollar).
28. Wenen — gemiddelde netto salaris: € 2.082
27. Vancouver — gemiddeld netto salaris € 2.110
26. Brussel — gemiddeld netto salaris € 2.129
25. Berlijn — gemiddeld netto salaris € 2.131
24. Toronto — gemiddeld netto salaris € 2.163
23. Hongkong — gemiddeld netto salaris € 2.189
22. Edinburgh — gemiddeld netto salaris € 2.202
21. Auckland — gemiddeld netto salaris € 2.338
20. Dublin — gemiddeld netto salaris € 2.371
19. Parijs — gemiddeld netto salaris € 2.478
18. Wellington, Nieuw-Zeeland — gemiddeld netto salaris € 2.529
17. Helsinki — gemiddeld netto salaris € 2.565
16. Stockholm — gemiddeld netto salaris € 2.575
15. Tokio — gemiddeld netto salaris € 2.579
14. Amsterdam — gemiddeld netto salaris € 2.626
13. Singapore — gemiddeld netto salaris € 2.661
12. Melbourne — gemiddeld netto salaris € 2.802
11. Londen — gemiddeld netto salaris € 2.903
10. Frankfurt — gemiddeld netto salaris € 2.910
9. Dubai — gemiddeld netto salaris € 2.960
8. Kopenhagen — gemiddeld netto salaris € 2.972
7. Chicago —gemiddeld netto salaris € 3.134
6. Oslo — gemiddeld netto salaris € 3.146
5. Boston — gemiddeld netto salaris € 3.211
4. Sydney — gemiddeld netto salaris € 3.361
3. New York City — gemiddeld netto salaris € 3.534
2. San Francisco — gemiddeld netto salaris € 4.271
1. Zürich — gemiddeld netto salaris € 4.950
De denktank hamert er al langer op dat werknemers in bijvoorbeeld Nederland best wat meer mogen profiteren van het aantrekken van de economie. Hier moeten de lonen dus harder omhoog. Maar in nieuwere EU-lidstaten als Polen of Bulgarije zijn de lonen en ook de inflatie sinds het begin van deze eeuw juist hard gestegen. Als de plussen daar niet gepaard gaan met een toename van de productiviteit dan kan de concurrentiekracht van die landen in het geding komen, waarschuwt het IMF.
In het rapport over de Europese economie wijst de denktank verder ook weer op de risico’s die nog roet in het eten kunnen gooien bij het aantrekken van de economie, bijvoorbeeld het opkomende protectionisme. Veel banken hebben daarnaast nog slechte leningen op hun balans staan. Het gaat hier niet meer om zo’n groot probleem als een paar jaar terug, maar dit drukt volgens het IMF nog wel op de winstgevendheid van banken en de hoeveelheid krediet die beschikbaar is. Daarnaast is het zaak dat de Europese Centrale Bank (ECB) voorzichtig te werk gaat bij het afbouwen van zijn steunbeleid.
Over de gehele linie doet de Europese economie het goed, maar een echte flinke versnelling van de economische groei in Europa is de komende jaren niet meer te verwachten. Daarom raadt het IMF overheden aan om van de huidige gunstige omstandigheden gebruik te maken en door te pakken met hervormingen. Mede door de genoemde risico’s zijn de vooruitzichten voor de middellange termijn onlangs iets minder gunstig geworden.
Hervormingen die kunnen helpen zijn bijvoorbeeld het terugbrengen van schulden of het flexibeler maken van de arbeidsmarkt. De wat meer opkomende landen in Europa hebben daarbij behoefte aan verbeterde sociale voorzieningen. Dit zou ook de emigratie van arbeidskrachten naar het buitenland wat kunnen afremmen, omdat hun eigen land dan aantrekkelijker wordt.
Bron: ANP
Zie ook:
Europa gelijke lonen!
Helft werkloze jongeren EU bereid te verhuizen voor baan
Uurloon in EU gestegen met 12 procent
Echt hard gaat het allemaal nog niet, maar de cao-lonen stijgen.
En ze stijgen iets harder dan een jaar geleden.
Dat blijkt uit cijfers die het CBS heeft gepubliceerd.
De cao-lonen stegen in het eerste kwartaal van dit jaar met 1,7 procent ten opzichte van een jaar eerder. Gemiddeld stegen de lonen vorig jaar met 1,5 procent en in het eerste kwartaal van 2017 kwam er 1,4 procent bij.
Maar van een spectaculaire stijging is dus zeker geen sprake. In 2016 stegen de lonen met 1,8 procent zelfs ietsje harder.
Wat opmerkelijk is, is dat iedereen er ongeveer hetzelfde op vooruit gaat. Bij de overheid én in het bedrijfsleven stegen de lonen met 1,8 procent. Gesubsidieerde banen werden 1,6 procent meer beloond.
In sectoren die dit jaar al een nieuwe cao kregen, stijgen de lonen trouwens wat sneller. Uit het cao-overzicht van werkgeversvereniging AWVN blijkt dat de lonen daar 2,1 procent omhoog gaan.
Leraren staken voor meer loon.: Lonen stijgen (iets) harder dan vorig jaar© ANP Lonen stijgen (iets) harder dan vorig jaar
Dat ligt nog altijd fors onder wat de grootste vakbond eigenlijk zou willen. Volgens het FNV rechtvaardigt de snelle economische groei een looneis van 3,5 procent. In de praktijk blijkt dat dus gemiddeld te hoog gegrepen.
De loonkosten voor werkgevers stijgen trouwens harder dan de lonen zelf. Dat komt omdat werkgevers meer moeten betalen aan sociale premies. Zo is de werkgeversheffing voor de zorgverzekeringswet toegenomen, net als de wao- en ww-premies.
Arbeid werd voor werkgevers in het eerste kwartaal 2,2 procent duurder ten opzichte van een jaar eerder.
Meer info CBS Statistieken – Statline
De economie draait op volle toeren en de crisis lijkt ver achter ons, maar toch gaat niet alles goed. De lonen groeien niet mee met de economie en dat komt onder andere door de grote hoeveelheid flexwerkers. Die hordes flexwerkers hebben trouwens ook een drukkend effect op de lonen van mensen met een vast contract. Dat schrijft De Nederlandsche Bank in zijn jaarverslag.
Er wordt vaak geklaagd dat mensen de economische groei niet in hun portemonnee voelen en dat beeld klopt ten dele. Het bedrag dat huishoudens vrij uit kunnen geven groeit niet mee op het tempo van de economie, constateert DNB.
Dat heeft twee belangrijke redenen: we zijn meer geld kwijt aan zorg- en pensioenpremies, en het inkomen uit werk is gedaald ten opzichte van inkomen uit beleggingen en andere bronnen.
Dat laatste komt volgens DNB ten dele doordat er in Nederland zo veel mensen een flexibel contract hebben. Hun onderhandelingspositie is zwakker dan die van mensen met een vast contract en daardoor verdienen zij naar verhouding minder.
De vergaande flexibilisering kan er trouwens ook voor zorgen dat mensen die wél een vaste aanstelling hebben minder loonsverhoging krijgen, denkt DNB. Omdat een groter deel van de werknemers flext, zet dat ook de onderhandelingspositie van de vakbonden onder druk. En dat drukt op zijn beurt de loongroei weer.
Ook zorgen de toenemende robotisering en concurrentie ervoor dat de lonen de komende jaren slechts gematigd blijven stijgen, anders dreigt de productie verplaatst te worden naar het buitenland, is de vrees.
Is het erg dat de lonen maar lichtjes stijgen? “Dat lonen weinig groeien is niet leuk voor mensen, maar aan de andere kant: we hebben ondanks de krapte nog 1,2 miljoen mensen aan onbenut arbeidspotentieel”, zegt hoogleraar Arbeidsmarkt Ton Wilthagen. “De kosten daarvan zijn gigantisch.”
Aan werkloosheidsuitkeringen is Nederland jaarlijks 34 miljard euro kwijt, rekent hij voor. “Als een deel van de werklozen dan toch kan werken als zzp’er of flexibel (tegen een relatief laag loon, red.), is dat ook winst”, aldus Wilthagen. Het is dan ook niet zo eenvoudig te zeggen of veel meer loon uiteindelijk beter is.
Bedrijven willen namelijk ook de kosten in bedwang houden om concurrerend te blijven, handelsoorlogen dreigen, er is onzekerheid over hoe de economie zich in China gaat ontwikkelen. Dat kunnen allemaal reden zijn om de lonen te matigen.
Wilthagen is in dat licht ook niet ontevreden over de geleidelijke stijging en denkt dat het bij deze tijd hoort.
Over een ander punt dat van DNB beschrijft, maakt Wilthagen zich meer zorgen: de scholing voor flexwerkers – of eigenlijk het gebrek daaraan. Werknemers zijn volgens de centrale bank minder snel geneigd om te betalen voor scholing van flexibele arbeidskrachten, waardoor uiteindelijk de arbeidsproductiviteit kan dalen.
Als mensen zich niet bijscholen tijdens hun loopbaan lopen we het risico om ‘een laagwaardige flex-economie’ te worden. Eén voordeel: mensen verwisselen vaker van baan en dat zorgt er ook voor dat er sneller matches worden gevonden tussen een functie en een kandidaat. In plaats van een bestaande kracht omscholen, kun je dus ook een andere kracht halen, is het idee.
Toch is het huidige scholingssysteem, waarbij je vooral afhankelijk bent van wat je werkgever je wil leren voor je huidige baan, ‘ouderwets’ volgens Wilthagen. Er wordt inmiddels ook in de politiek al gezocht naar alternatieven met persoonlijke potjes, maar voorlopig is dat nog niet van de grond gekomen.
“Het is alsof je een voetbalteam hebt met elf spelers, maar drie daarvan hebben een hesje aan. Zij moeten wel scoren, maar mogen niet trainen”, is de vergelijking van Wilthagen. “Dat is onwenselijk.”
Bron Rtl, DNB
In 2018 zullen de lonen van werknemers wereldwijd naar verwachting +/- 1,5% stijgen.
Dat blijkt uit een prognose van organisatieadviesbureau Korn Ferry die de lonen van 20 miljoen werknemers, werkzaam bij 25000 bedrijven in 110 landen onder de loep nam.
Loonstijging
In 2016 en 2017 rolde uit de prognoses een verwachte loonstijging van respectievelijk 2,5% en 2,3%. „Het komt vooral door de inflatie dat de reële loongroei van werknemers duidelijk lager is dan in de jaren ervoor”, zegt Rob Westrek, director Reward & Benefits bij Korn Ferry.
De Nederlandse lonen groeien harder in 2018 dan gemiddeld in West-Europa. Gecorrigeerd voor inflatie komt de loonstijging neer op 1,2%, tegen een West-Europees gemiddelde stijging van 0,9% na inflatie. De lonen in Frankrijk en Duitsland stijgen met respectievelijk 0,7% en 0,8%. In Oost-Europa stijgen de lonen gemiddeld 1,4% na inflatie.
Inflatie
Door Brexit dalen de lonen in het Verenigd Koninkrijk. De nominale lonen stijgen weliswaar met 2% maar met een inflatie van 2,5% blijft een daling van 0,5% over.
