UWV heeft onderzoek (pdf) gedaan naar de verhouding tussen flexibele contracten (tijdelijke werknemers en uitzendkrachten) en vaste contracten. Het uitvoeringsinstituut concludeert dat het aandeel flexibele werknemers dat doorstroomt naar een vast contract toeneemt sinds 2013. Deze ontwikkeling hangt samen met de economische groei. Eén op de vier tijdelijke werknemers (met een leeftijd van 25 tot 66 jaar) in 2017 had een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd in 2018. Dat betekent een stijging van zeven procentpunt ten opzichte van 2013. Ook het percentage uitzendkrachten dat een vast contract kreeg nam toe. Evengoed is het aantal flexwerkers nog steeds groeiende en beginnen werknemers steeds vaker met een tijdelijk contract.
Hoe groot de kans is dat werknemers een vast contract krijgen van hun werkgever, verschilt sterk per sector. De kans is voor flexwerkers het grootst bij banken en verzekeraars. In deze sector beginnen werknemers ook relatief vaak direct met een vast contract. In de landbouw daarentegen is de kans op een vaste aanstelling klein. Slechts 13% van de werknemers met een flexibel contract in 2017 waren in 2018 in vaste dienst voor hun werkgever. UWV stipt aan dat werkgevers eerder geneigd zijn om een vast contract aan te bieden als zij actief zijn in een sector waar het lastig is om personeel te vinden, de aard van het werk specialistisch is of werknemers vervangen veel geld kost.
Het kabinet wil een snelle doorstroom naar vaste contracten verder stimuleren met de maatregelen uit het wetsvoorstel Arbeidsmarkt in balans . Een voorbeeld is de introductie van de i-grond voor ontslag. Deze maakt het eenvoudiger om een werknemer te ontslaan en dus het vaste contract minder risicovol. Ook de maatregelen voor de transitievergoeding zijn erop gericht het vaste contract aantrekkelijker te maken ten opzichte van nu. Aan de andere kant kunnen werknemers ook langer in tijdelijke dienst blijven doordat de ketenbepaling wordt opgerekt. Dat moet ervoor zorgen dat werknemers minder snel hun baan verliezen. De WAB moet per 2020 in werking treden.
Dat becijferden het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en onderzoeksinstituut TNO. In totaal waren er vorig jaar ruim 3 miljoen flexwerkers zoals zzp-ers, oproepkrachten en mensen met een nulurencontract.
Zzp’ers en oproepkrachten waren de grootste groepen. Vorig jaar stond de teller op 1,1 miljoen zzp’ers, van wie het merendeel eigen arbeid aanbiedt. De categorieën flexwerkers die sinds 2003 het hardst zijn gegroeid zijn mensen met een zogeheten nulurencontract, zowel met een vast als een tijdelijk contract, en oproepkrachten. Daarvan waren er vorig jaar 539.000 in Nederland.
Oproepkrachten zijn vaak te vinden in de horeca waar ze banen als keukenhulpen en barpersoneel hebben. Ook in winkels en in de landbouw zijn veel oproepkrachten te vinden. Zzp’ers die eigen arbeid aanbieden zijn sterk vertegenwoordigd in creatieve beroepen. Zo zijn kunstenaars, fotografen en radio- en televisietechnici relatief vaak zzp’er.
De Vakcentrale voor Professionals (VCP) vindt het onbegrijpelijk dat er niet massaal vaste contracten worden aangeboden in de huidige krappe arbeidsmarkt.
,,Werknemers hebben behoefte aan zekerheid. Een vast contract zou de norm moeten zijn. Soms werken werknemers al jaren bij dezelfde werkgever, zonder zicht op een vast contract”, zegt voorzitter Nic van Holstein.
Ook de FNV wijst op veel onzekerheid bij werkenden over hun inkomen en toekomst, wat op den duur een grote impact heeft op de samenleving. De bond roept werkgevers op om andere keuzes te maken.
,,De flexibilisering van de arbeidsmarkt is in de afgelopen 15 jaar doorgeslagen”, aldus bestuurslid Zakaria Boufangacha.
Bron: ANP
Van de flexwerkers, waaronder uitzendkrachten, is ruim 60 procent niet op de hoogte van het scholingsbudget.
Van de vrouwen is bijna driekwart niet op de hoogte van het bestaan van ‘het scholingspotje’, bij de mannen is dat bijna twee derde. Van de zestigplussers weet ook bijna 75 procent niet dat er een scholingsbudget is.
De resultaten zijn opvallend, omdat bijna de helft van de flexwerkers vindt dat uitzendkrachten zoals zij onvoldoende kans krijgen om zich professioneel te ontwikkelen.
Hoewel uitzendbureaus wettelijk verplicht zijn om scholing te bieden, kunnen zij er ook voor kiezen om een bedrag af te dragen aan Stichting Opleiding & Ontwikkeling Flexbranche (STOOF). Deze stichting ondersteunt uitzendorganisaties bij het ontwikkelen en opleiden van hun uitzendkrachten en vaste medewerkers.
Het kabinet pleit er al jaren voor dat mensen langer doorwerken en hierdoor wordt een leven lang leren steeds belangrijker. Tegelijkertijd vindt 46 procent van de werkende Nederlanders dat uitzendkrachten te weinig kans krijgen om zich op professioneel gebied te ontwikkelen. Werkenden tussen 30-39 jaar zijn nog pessimistischer: 51 procent vindt niet dat uitzendkrachten voldoende ontwikkelingskansen krijgen.
Onderhandelaars van de lidstaten en het Europees Parlement hebben een akkoord gesloten over wetgeving voor meer zekerheid voor deeltijdwerkers.
Flexwerkers met een contract van meer dan 12 uur per maand krijgen hiermee meer rechten.
Het gaat om afspraken over beschikbaarheid en over hoelang zij van tevoren moeten worden ingelicht over hun volgende klus.
Is een klus op zeer korte termijn en een oproepkracht weigert dan mag de werkgever hem of haar niet ontslaan. Verder mogen werkgevers personeel met een nulurencontract niet langer verbieden een extra baan aan te nemen, krijgen flexwerkers recht op een gratis opleiding en is de maximale duur van een proeftijd in principe zes maanden.
De arbeidsvoorwaarden moeten transparant en voorspelbaar zijn aldus de Commissie. Flexwerkers moeten voortaan bijvoorbeeld direct bij aanvang van een baan worden geïnformeerd over het aantal werkuren en de hoeveelheid betaalde vrije dagen.
De wetgeving geldt niet automatisch voor ambtenaren, militairen, agenten en personeel van hulpdiensten.
Je werkt niet hard genoeg!
De lonen stijgen maar matig en het Centraal Planbureau (CPB) heeft uitgevogeld hoe dat komt: de productie per werknemer moet omhoog. Met andere woorden: we moeten harder of efficiënter werken.
Vanaf 2014 klom de economie uit het dal van de crisis, maar de lonen stijgen jaarlijks een stuk minder dan vóór de crisis, schrijft het CPB in het rapport ‘Vertraagde loonontwikkeling in Nederland Ontrafeld’. Gemiddeld komt de jaarlijkse loongroei maar net boven de inflatie uit.
De belangrijkste oorzaak is volgens het CPB dat de arbeidsproductiviteit al sinds de jaren tachtig steeds langzamer toeneemt en sinds 2014 dus nóg verder is vertraagd ten opzichte van de periode vóór de crisis.
Het is niet zo dat er een kleiner deel van het bbp naar werknemers gaat, dat is even groot als voor de crisis.
Boosdoener is ook niet de flexibele arbeidsmarkt. Flexwerkers en uitzendkrachten hebben gemiddeld een lager loon, maar tijdens de crisis verloren zij ook als eerste hun baan, waardoor de gemiddelde loongroei minder werd afgezwakt.
Ook globalisering, technologische vooruitgang en marktmacht hadden geen ‘eenduidig effect’ op de loonontwikkeling, aldus het CPB. Blijft over: de productiviteit per werknemer moet omhoog.
Maar tegelijkertijd concludeert het planbureau: ‘Weten waar je het moet zoeken, maakt het niet per se makkelijker om er iets aan te doen’.
Zie ook:
